فودکورت (food curt) به رستورانهای بزرگ و سالنهای غذاخوری گفته میشود. در فارسی به آن سرای غذا گفته میشود که در مراکز خرید، فرودگاهها، مالها، مجتمعهای تجاری و تفریحی قرار دارند.
در سالهای اخیر با گسترش تاسیس مالها و مجتمعهای تجاری راهاندازی فودکورتها شتاب بیشتری گرفته است. وقتی از حضور پرشمار مردم در فروشگاههای زنجیرهای و مالها سخن میگوییم، ایجاد فضای مناسب برای تفریح و سرگرمی کودکان ، امکانات تفریحی و فرهنگی از قبیل سینما و سالنهای بزرگ غذاخوری از جمله مزیتهای یک مجتمع تجاری محسوب میشود.
این مجموعهها دارای یک محوطه بزرگ هستند معمولا غرفههای مختلفی وجود دارند که هر کدام با حفظ تنوع بالایی غذاهای خود را عرضه میکنند. اغلب غذاهای فستفود، ایتالیایی، خورشتها و نوشیدنیها در منوی آنها موجود است. خریدار پس از سفارش و پرداخت هزینه، روی میز خود مینشیند و در کمترین فرصت غذا برایش سرو میشود.
پس از اینکه که فهمیدیم فودکورت چیست؟ شاید اولین سوالی که به ذهنمان رسد تاریخچه یا مبدا آنهاست. در حقیقت تاریخچه پیداش آنها ا از قرن بیستم آغاز شده بطوریکه قبل از 1970 تلاشهای ناموفقی برای راهاندازی فود کورت انجام گردید اما به دلیل عظمت کار و البته تا حدودی هم به دلایل فرهنگی و… این امر میسر نشد.
اما دهه 1970 را میتوان دهه تاسیس رستورانهای فودکورت نامید. اولین بار در 1974 در نیوجرسی آمریکا در مرکز خرید پاراموس پارک (Paramus Park) ایده راهاندازی فودکورت عملی شد.
استقبال از پارموس پارک باعث شد تا فقط به فاصله چند سال در دهه 1980 ایده راهاندازی فودکورت در سراسر ایلات متحده رونق چشمگیری داشت. پس از آن در حوالی 1990 تا 2000 فود کورتها به سایر کشورها نیز گسترش پیدا کردند و اکنون بخش جدایی ناپذیر و جذاب مراکز خرید پرتردد، رستورانهای فودکورت بشمار میآیند.
هر دو برای ارائه خدمات غذایی به مشتریان تاسیس میشوند. در هر دو غرفههایی برای فروش غذاهای متنوع وجود دارد و البته سالن و فضایی برای نشستن برای میل کردن غذا. اما این دو چه تفاوتی با هم دارند؟ در فودهال (food hall)نه تنها غذای آماده، بلکه مواد غذایی هم به فروش میرسد. غرفههایی برای فروش غذا و غرفههایی برای فروش محصولاتی مانند ماهی، گوشت، سبزیجات و… قرار می گیرد. گاهی در بعضی فودهالها غرفههایی که در کنار هم فعالیت میکنند، مدیریت یکسانی ندارند و هر کدام در واقع جداگانه فعالیت خود را اداره میکنند.
همانطور که قبلا گفتیم رستورانهای فودکورت در قلب مجتمعهای تجاری قرار دارند اما فودهالها به صورت مستقل هم تاسیس میشوند. تنوع غذایی یکی دیگر از تفاوتهای این دو است. در فودهالها غذاهای متنوعتری سرو و پخته میشود ازجمله غذاهای محلی. اما در منوی فودکورت معمولا غذاهای فست فودی جایگاه پررنگتری دارند.
هر دو مکانهایی برای صرف غذا هستند اما تفاوتهایی هم دارند مثلا:
1.منوی فودکورت داری تنوع بیشتری است اما رستورانها محدودیت بیشتری در ارائه خدمات دارند. در مقابل خیلی اوقات کیفیت غذاها در رستورانها در مقایسه با فودکورت و فودهال بالاتر است.
2.فضای رستورانها معمولا کوچکتر و خلوت است. به طراحی در رستورانها اهمیت بیشتری داده میشود و خیلی اوقات مقصد گردشگران هستند به خصوص زمانی که بخواهید غذاهای محلی را امتحان کنید.
3.در کل رستورانها خدمات گرانتری دارند اما فود کورتها ارزانتر و مقرون به صرفهترند.
این صنعت از اوایل دهه 1380 شمسی در ایران رواج پیدا کرد بنابراین ابتدا فودکورتهای تهران و بعد از آن در سایر کلانشهرها، رستورانهای فودکورت راهاندازی شدند. امروزه بهترین فودکورتها در کلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، اصفهان و… قرار دارند.
اولین فودکورت ایران سال 1382 در پاساژ ایران راهاندازی شد. همانطور که گفته شد این مجموعهها در مراکز خرید و مالها تاسیس میشوند بنابراین در سالهای اخیر با رشد روز افزون مالها و مجتمع های تجاری و تفریحی، این صنعت در ایران رشد چشمگیری را تجربه کرده.
بیشک در سالهای اخیر راهاندازی فودکورت در تهران و سایر کلانشهرها رونق بسیاری داشته. رقابت بالا در افزایش کیفیت و طراحی و ارائه خدمات، انتخاب در میان گزینهها را کمی دشوار کرده، اما بی شک موارد زیر از جمله بهترین فودکورتهای تهران هستند.
ازجمله بهترین فودکورتها هستند. اگرهم به فودکورتهای روباز علاقه دارید، فودکورت کورش مال ازجمله بهترین فودکورتهای تهران است. اگر به دنبال تجربهای خاص هستید آنجا فضای مناسب و دلنشینی را تجربه میکنید. فودکورتهای روباز در صورتی که آب و هوا و شرایط جوی مناسب باشد انتخاب مناسبی بنظر میرسند.
منوی فودکورتها در عین شباهتها، تفاوتهای زیادی بر اساس فرهنگ و ذائقه مردم هر کشور دارد. گاهی سرمایه و مقیاس تولیدات هم در منوی آن اثر دارد اما چون هر غرفه جداگانه مدیریت شده و سرآشپزی مخصوص به خود دارد، معمولا تنوع بالایی در منوی فودکورت میبینیم.
دستهبندی زیر معمولا در منوی بهترین فودکورتهای تهران قرار دارد:
1.غذاهای ایرانی
انواع چلوها، کباب، مرغ و جوجه، خورشتها و…
2.غذاهای فستفودی
شامل انواع پیتزا، سیب زمینی سرخ کرده، همبرگر و چیزبرگر، ساندویچهای گرم و سرد و…
3.غذاهای بینالمللی
مخصوصا غذاهای ایتالیایی مثل پاستا، نودل، کباب ترکی، غذاهای تند هندی، سوشی و…
4.انواع سالادها و پیش غذا
سالاد فصل، سالاد سزار، سوپها و…
5.نوشیدنیها و دسرها
انواع آبمیوهها، نوشابهها، کیک و شیرینی، قهوه، بستنی، تیرامیسو و…
علاقه روزافزون مردم به خرید از مجتمعهای تجاری و مالها، فرصتهای سرمایهگذاری بینظیری در حوزه کسبوکار رستورانهای فودکورت بوجود آورده است. فقط کافیست مدت زمان کوتاهی در مراکز تجاری قدم بزنید و یا به بهترین فودکورتهای محل زندگی خودتان بروید، اقبال عمومی به تهیهی غذای آماده به خصوص درسالهای اخیر بیشتر و بیشتر شده. اما در این بخش از مقاله قصد داریم به آینده این صنعت نگاهی بیاندازیم.
رشد فناوریهای دیجیتال: استفاده از فناوریها و اپلیکیشنها نقش پررنگی در تجربه کاربران دارد. سرعت عمل بالا وکاهش هزینهها تنها قسمتی از محاسن استفاده از تکنولوژیهای جدید است. این امر در نسلهای امروزی جدیتر دنبال میشود و بدیهیست که کسبوکارها باید خودشان را با این فضای جدید تطابق دهند. امروزه بهترین فودکورتهای تهران همگی از سکوهای فروش و پرداخت مجازی استفاده میکنند.
تنوع غذایی بهتر: بهترین فودکورتها باید علاوهبر توجه به کیفیت خدمات، تنوع غذایی بالایی در منوی خود به کاربران ارائه دهند. فراموش نکنید حوزهی این کسبوکار در عین نو و تازه بودن رقبای جدی و قدری دارد امروزه فودکورتهای تهران بر سر افزایش تنوع منو و سایر خدمات باهم رقابت دارند.
تجربه مشتریان: باید به مشتریان خود این اطمینان را بدهید که تمام پروتکل بهداشتی و ایمنی غذا از مرحله تهیه مواد اولیه تا سرو، به بهترین شکل ممکن رعایت شده. استفاده از داده و دیتای مشتریان در تجربههای پیشین خرید، ارائه خدمات و سرویسدهی به صورت بیرونبر، ایجاد فضایی برای بازی کودکان و دکوراسیون جذاب و… همگی باعث بهبود تجربه مشتریان میشود.
توجه به مراکز جمعیتی: با گسترش فرهنگ استفاده از رستورانهای فودکورت، شاید به مرور شاهد راهاندازی فود کورتها در مراکز عمومی باشیم. مثلا ممکن است راهاندازی فودکورت در بیمارستانهای بخش خصوصی، دانشگاهها و برخی ادارات یا ارگانها توجیه اقتصادی داشته باشد. البته باید توجه داشت که قبل از هرگونه اقدام باید مدل کسبوکار و بوم اقتصادی و فرهنگی مدلها بررسی شود.
فودکورت به عنوان یک پدیده جدید، به مرور جایگاه خود را در سبد هزینه خانوادهها پیدا میکند و فرهنگ خرید از آنها در کنار اقبال به مالها و فروشگاههای زنجیرهای، جایگاه جدیدی در کشور ما پیدا کرده است و این روند ادامه دارد. در این مقاله از بریم بریم سعی کردیم بگوییم فودکورت چیست و چه جایگاهی در صنعت غذایی ما دارد سپس به تعدادی از بهترین فودکورتهای تهران اشاره کردیم و پس از آن به آینده رستورانهای فودکورت پرداختیم. امیدوارم از خواندن این مطلب لذت برده باشید.